اسماعیل جلایر از جمله نقاشان توانمند ایران در دوره‌ی قاجار به شمار می آید. وی هنرمندی طرفه کار و به غایت تیزدست بود و از لحاظ چالاکی و طراوت قلم به بسیاری دیگر پیشی داشت. او در شیوه‌ی هنری خود نگرش تازه‌ای را به نمایش گذاشت و به خوشنویسی نگاهی دگر باره انداخت. شاید بتوان اسماعیل جلایر را از نخستین نقاشانی دانست که چهره‌ی عارفان ایران را با رویکردی واقع گرایانه و متخیلانه بازنموده است. جلایر در پیکرنگاری‌های خود اسلوبی دقیق و ریزبینانه داشت و با اسلوب پرداز و قدرت تخیل، جلوه‌های متنوع و متغیر از حال و هوای انسان را باز می‌نمود. به طور کلی جلایر از جمله نقاشان کمتر شناخته شده‌ی ایرانی است. شیوه‌ی پرداز او در تابلوهایش ریشه در عمق نقاشی ایرانی دارد که با نرم‌دلی و نازک‌طبعی وی، جلوه‌ای دلپذیر پیدا کرده است. اگر چه اطلاعات زیادی از احوال جلایر در دست نیست، با این همه تلاش نگارنده در این ارزیابی موقوف به وصف یافته‌هایی از زندگی و پرداخته‌هایی از آثار هنری جلایر بوده تا ارزیابی و تتبعی شایسته‌‌ی شأن هنری‌اش پدید آید و آینه‌ی تمام نمای ریزبینی‌ها و باریک انتومان های آثار دلنشین او باشد. کتاب پیش‌ِرو نخستین پژوهشی است که مستقلاً به این هنرمند توانا می‌پردازد.این کتاب که به قلم دکتر یعقوب آژند ـ از اساتید دانشگاه تهران ـ نوشته شده،علاوه بر آثار و احوال هنرمند، گزیده‌ای از آثار هنری وی را نیز شامل می‌شود. شایان ذکر است که تعدادی از این آثار برای نخستین بار به چاپ رسیده‌اند.